Kadim dostlara ithafen;
Mecnun değilim dost; lakin çağırırsan çöllere gelirim.
Sana yalan halde gelmem, toplarım özümü yalın halde gelirim.
Kapıyı çaldığında “kim o” dersen; ben olmam kapında sen olur gelirim.
Sen gel de yeter ki, yola yük olmam, yol olur gelirim.
Dost kavramı Mevlana'nın sözcük deryasından, yalnızlıktan çölleşmiş gönüllere adeta bir çağlayan gibi akıyor. Hayat inişleri ve çıkışları olan bir süreçtir ve bu sürecin sonunda heybenizde kalan en iyi değerlerden biri de her düştüğünüzde elinizden tutan, karanlık dehlizlerde size ışık olan, tükendiğinizde size umut aşılayan, günahınızı vekusurlarınızı gördüğünde yargıcınız olup halk önünde sizi yargılayan değil sizi güzellikle uyarıp hak önünde kendi kendinizi yargılamanızı sağlayan bir dosttur. Kesinlikle görür görmez tanıyamazsın içten bir dostu. Türlü denemelerden tecrübelerden sonra belli eder kendini. Güzel günlerde açan bir çiçek değil kışın soğuğunda yağan kara inat umut aşılayan bir kardelen gibidir. Hayatının en soğuk en yalnız gününde umut olur, yoldaş olur, sıcacık kan olur akar yüreğine. Acı söylemez, acıyı bile acıtmadan söyler. Mutluluklarına senin kadar sevinir, üzüntünü kendine gam edinir. Sen derdini unutmuşken bile o senin derdinle yaşamaya devam eder ve ve çözüm yolları bulmaya çalışır.
Dost; görmediğinde özlediğin, gördüğünde heyecan duyduğundur.
Cihanda cennet-ül me'va muvafık yar ile hemdemdir,
Muhalif şahsa yar düşmek, bu âlemde cehennemdir.
Yani bu dünyada cennet dediğin seni anlayan seni bilen, aklıyla, derdiyle hisleriyle sana dost olan kişiyle geçirdiğin vakittir. Cehennem ise her şeyi ile sana muhalif olan, sana itimat etmeyen, sana dost olamayan kişiyle geçirdiğin vakittir.
Bir gün padişahlardan biri dostunun vefasından şüphe eder olmuş. Bu şüphe onu yiyip bitirmiş ve daha fazla dayanamayıp bir dervişe akıl danışmaya gitmiş. Derdini “dostumun vefasından şüphe etmekten şüphe ederim” diye anlatmış. Derviş onu dinledikten sonra başlamış anlatmaya;
Adamın biri bir elma ağacının altında uyumuş. Uykuda ağzından içeri zehirli bir yılan girmiş. Bu sırada bir süvari gelmiş yılanı görmüş. Kırbacını çıkarmış, vurmuş zavallı adama. Adam birden uykudan uyanmış ve süvariye sövmeye başlamış o sinirle. O sövdükçe süvari vurmuş. Adam kaçmış süvari arkasından vurmuş. Tekrar elma ağacının altına geri gelmişler süvari çürük elmaları kamçı zoruyla yedirmiş adama. Adam hem süvariye sövüyor hem eli mahkûmyiyormuş çürük elmaları. Midesi alt üst olmuş sonunda kusuvermiş. E tabi yuttuğu yılanı da görmüş. O zaman anlamış ki kendisine yapılan bunca şey meğer onu kurtarmak içinmiş. Adam; bari önceden söyleseydin de bu kadar sövmeseydim sana demiş. Süvari; önceden söyleseydim korkudan ölürdün, şimdi benim eziyetime tahammül ederek hakikati öğrendin demiş. Evet sultanım diye devam etmiş derviş, şüphelendiğiniz dosta bir kırbaç vurun belki içindeki yılanı kusar fakat şüphelerinizde hakkınız yoksa attığınız gül dahi dostu incitir” demiş.
Lou Holtz'un “Dertlerinizi başkalarına asla anlatmayın.Yüzde yirmisi bunları umursamaz, geri kalanı ise duymaktan memnun olur” aforizması dosttan uzak insanlar için gerçeği çok iyi yansıtıyor. Schadenfreude yani başkasının başına gelen kötü şeyden mutluluk duyan dost görünümlü modifiyedostlara karşı da son derece dikkatli olmak gerek. Seni çok iyi dinler ama sadece senin acından besler mutluluğunu. Sonunda Çehov 'un "Kime Anlatsam Kederimi" hikâyesindeki İonaPotapov gibi derdinizi bir beygire anlatmak zorunda kalmak istemiyorsanız dostlarınıza sahip çıkın ve iyi bir dost olun.Dostla kalın…
